LISTA LEKTUR DLA KLAS 1-3 NOWY KANON PLUS PROPOZYCJE NAUCZYCIELI

LISTA LEKTUR DLA KLAS 1-3 NOWY KANON

Lista lektur dla klas 1-3 zawarta jest w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla I etapu edukacyjnego w szkole podstawowej obejmującego klasę pierwszą, drugą i trzecią, czyli edukację wczesnoszkolną.

Czytanie, omawianie i praca z lekturą są obowiązkowe, ponieważ  wchodzą w zakres wymagań programowych.

Lena, lat 8

Szkoła Podstawowa nr 18 w Nowym Sączu

"KREATYWNE PRACE PLASTYCZNE" książka str. 14

Podstawa programowa jasno określa zadania szkoły i nauczyciela w zakresie wprowadzania ucznia w świat literatury i zainteresowań czytelniczych.

Zawiera ona nastepujące sformułowania:

"Zadaniem szkoły podstawowej jest wprowadzenie uczniów w świat literatury, ugruntowanie ich zainteresowań czytelniczych oraz wyposażenie w kompetencje czytelnicze potrzebne do krytycznego odbioru utworów literackich i innych tekstów kultury. Szkoła podejmuje działania mające na celu rozbudzenie u uczniów zamiłowania do czytania oraz działania sprzyjające zwiekszeniu aktywnosci czytelniczej uczniów, kształtuje postawę dojrzałego i odpowiedzialnego czytelnika, przygotowanego do otwartego dialogu z dziełem literackim." 

"Ważne jest, aby zainteresować ucznia czytaniem na poziomie szkoły podstawowej. Uczeń powinien mieć zapewniony kontakt z książką, np. przez udział w zajęciach, na których czytane są na głos przez nauczyciela fragmenty lektur, lub udział w zajęciach prowadzonych w bibliotece szkolnej. W ten sposób rozwijane są kompetencje czytelnicze, które ukształtują nawyk czytania książek również w dorosłym życiu."

"Budowanie umiejętności czytania powinno się odbywać przez codzienne czytanie przez nauczyciela fragmentów lektur oraz wspólne rozmowy o nich tak, aby każdy uczeń miał szansę na polisensoryczną eksplorację treści utworów. Taka forma pozwala uniknąć zniechęcenia do czytania, a wprost przeciwnie - zachęca, intryguje i poszerza zakres percepcji tekstu."

Pełny wykaz lektur znajduje się w treściach nauczania edukacji polonistycznej. W klasach początkowych nie występuje oficjalny podział na lektury obowiązkowe i uzupełniające.

Przygotowany przez MEN obowiązkowy kanon lektur szkolnych dla klas 1-3 został znowelizowany w sierpniu 2021 roku.

Lista lektur do wspólnego i indywidualnego czytania została przedstawiona bez podziału na klasy. 

Obok dodałam poziom, na którym dana lektura jest najczęściej  opracowywana przez nauczycieli z uczniami.

LISTA LEKTUR DLA KLAS 1-3 MEN

1. 1. Hans Christian Andersen, Baśnie (do wyboru); klasa 2
2. Najczęściej polecane przez nauczycieli: 
3. - Królowa Śniegu, klasA 2 - rekomendowana do samodzielnego czytania,
4. - Dziecię Elfów, klasa 2, 
5. - Brzydkie kaczątko, klasa 3 - rekomendowana do samodzielnego czytania, 
6. - Dzikie łabędzie, klasa 2
7. 2. Justyna Bednarek, Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek (czterech prawych i sześciu lewych); klasa 1/2
8. 3. Jan Brzechwa, Brzechwa dzieciom; klasa 1
9. Najczęściej polecane przez nauczycieli: 
10. - Ptasie plotki
11. - Na straganie
12. - Tydzień 
13. - Kaczka Dziwaczka 
14. 4. Waldemar Cichoń, Cukierku, ty łobuzie!; klasa 1/2
15. 5. Agnieszka Frączek, Rany Julek! O tym, jak Julian Tuwim został poetą; klasa 2/3
16. 6. Dorota Gellner, Wścibscy;
17. 7. Julita Grodek, Mania, dziewczyna inna niz wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie;
18. 8. Tom Justyniarski, Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca;
19. 9. Grzegorz Kasdepke, Detektyw Pozytywka; klasa 2/3 - rekomendowana do samodzielnego czytania
20. 10. Piotr Kordyasz, Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły;
21. 11. Barbara Kosmowska, Dziewczynka z parku; klasa 3
22. 12. Zofia Kossak-Szczucka, Kłopoty Kacperka, górowskiego skrzata; 
23. 13. Maria Krüger, Karolcia; klasa 2/3 - rekomendowana do samodzielnego czytania
24. 14. Asa Lind, Piaskowy wilk;
25. 15. Astrid Lindgren, Dzieci z Bullerbyn; klasa 3 - rekomendowana do samodzielnego czytania
26. 16. Hugh Lofting, Doktor Dolittle i jego zwierzęta; klasa 3
27. 17. Aleksandra i Daniel Mizielińscy, Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych;
28. 18. Joanna Papuzińska, Asiunia; klasa 3
29. 19. Danuta Parlak, Kapelusz Pani Wrony; klasa 1/2 
30. 20. Roman Pisarski, O psie, który jeździł koleją; klasa 3
31. 21. Janina Porazińska, Pamiętnik Czarnego Noska; klasa 1/2
32. 22. Maria Terlikowska, Drzewo do samego nieba; klasa 1/2 - rekomendowana do samodzielnego czytania
33. 23. Julian Tuwim, Wiersze dla dzieci; klasa 1/2
34. Najczęściej polecane przez nauczycieli:
35. - Słoń Trąbalski 
36. 24. Barbara Tylicka, O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśni i legendzie; klasa 2
37. 25. Danuta Wawiłow, Najpiękniejsze wiersze; klasa 2
38. 26. Łukasz Wierzbicki, Afryka Kazika; klasa 2/3
39. 27. Łukasz Wierzbicki, Dziadek i niedźwiadek klasa 3 - rekomendowana do samodzielnego czytania.

1. *Lektury ostatnio dodane przez MEN zaznaczono pogrubioną czcionką.

LISTA LEKTUR DLA KLAS 1-3 

Poniżej znajdują się propozycje lektur spoza listy MEN, które są najczęściej wybierane i opracowywane w szkole przez nauczycieli z uczniami klas 1-3:

1. Adam Bahdaj, Pilot i ja; klasa 1

2. Alina i Czesław Centkiewiczowie, Zaczarowana zagroda; klasa 2 - rekomendowana do samodzielnego czytania

3. Czesław Centkiewicz, Anaruk, chłopiec z Grenlandii; klasa 3

4. Wanda Chotomska, Dzieci Pana Astronoma; klasa 1

5. Wanda Chotomska, Legendy polskie; klasa 1/2/3

6. Wanda Chotomska, Pięciopsiaczki; klasa 1

7. Krystyna Drzewiecka, Piątka z Zakątka; klasa 3

8. Julia Duszyńska, Cudaczek-Wyśmiewaczek; klasa 1

9. Jan Grabowski, Czarna owieczka; klasa 1 - rekomendowana do samodzielnego czytania

10. Jan Grabowski, Puc, Bursztyn i goście klasa 1

11. Czesław Janczarski, Jak Wojtek został strażakiem; klasa 1

12. Tove Jansson, Zima Muminków; klasa 2/3

13. Hanna Januszewska, Kopciuszek; klasa 1

14. Mira Jaworczakowa, Jacek, Wacek i Pankracek; klasa 1

15. Mira Jaworczakowa, Oto jest Kasia; klasa 2/3 - rekomendowana do samodzielnego czytania

16. Grzegorz Kasdepke, Kuba i Buba, czyli awantura do kwadratu; klasa 2/3

17. Gosta Knutsson, Przygody Filonka Bezogonka; klasa 2/3

18. Leszek Kołakowski, Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?; klasa 3 

19. Maria Kownacka, Kajtkowe przygody; klasa 3 

20. Maria Kownacka, Kukuryku na ręczniku; klasa 1

21. Maria Kownacka, Plastusiowy pamiętnik; klasa 1 - rekomendowana do samodzielnego czytania

22. Lucyna Krzemieniecka, Z przygód krasnala Hałabały; klasa 1/2

23. Astrid Lindgren, Pippi Pończoszanka; klasa 3

24. Mira Lobe, Babcia na jabłoni; klasa 3

25. Hanna Łochocka, O wróbelku Elemelku, klasa 1

26. Kornel Makuszyński, 120 przygód Koziołka Matołka, klasa 1;

27. Siergiej Michałkow, Nie płacz, Koziołku; klasa 2 - rekomendowana do samodzielnego czytania

28. Alan Alexander Milne, Kubuś Puchatek; klasa 2/3

29. Marcin Pałasz, Sposób na Elfa; klasa 2/3

30. Joanna Papuzińska, Nasza mama czarodziejka; klasa 1/2 - rekomendowana do samodzielnego czytania

31. Janina Porazińska, Szewczyk Dratewka; klasa 1/2

32. Józef Ratajczak, Ziarenka maku; klasa 3

33. Danuta Wawiłow, Najpiękniejsze wiersze; klasa 2

34. Rafał Witek, Pierwszaki z kosmosu; klasa 1

Dobre rady:

* Przy samodzielnym wyborze lektur przez nauczyciela polecam także  przydatną listę książek przygotowaną przez Fundację "ABCXXI - Cała Polska czyta dzieciom" -  dla dzieci od 6-10 lat: ZŁOTA LISTA CAŁA POLSKA CZYTA DZIECIOM

* Lektury wymienione w podstawie programowej powinny znajdować się w bibliotece szkolnej. Warto sprawdzić ich dostępność dla uczniów przed rozpoczęciem pracy z daną lekturą. 

* W praktyce sprawdza się pomysł lektury jako nagrody na zakończenie roku szkolnego dla wszystkich uczniów, przeznaczonej do samodzielnego czytania w następnej klasie.

* Warto opracować listę lektur na trzy lata edukacji wczesnoszkolnej i przedstawić ją rodzicom uczniów na pierwszym zebraniu.

* Każdy nauczyciel powinien poznać  i przeanalizować treść lektury, którą zamierza omawiać z uczniami przed planowaną pracą z lekturą (nie równolegle z uczniami na lekcjach). 

* "Zagadnienie interpretacji jest szczególnie ważne przy czytaniu poezji i utworów wierszowanych. W klasie I i II jest sporo książeczek lekturowych pisanych wierszem, których zrozumienie zależy od dobrej interpretacji i takie lektury powinny być czytane przez nauczyciela w klasie." (Lenartowska K., Świątek W. "Lektura w klasach I-III".)

*Przydatne linki: 

ELEKTRONICZNE WERSJE LEKTUR 

https://lektury.gov.pl/

Pytania najczęściej zadawane przez nauczycieli:

- Czy wykaz lektur do wspólnego i indywidualnego czytania zawarty w punkcie 7 podstawy programowej jest obowiązkowy dla nauczyciela?

- W podstawie programowej dla klas 1-3 nie wskazano pozycji  obowiązkowych. Podany wykaz stanowi więc zestaw propozycji książkowych, z których nauczyciel może wybrać te lektury, ktore uważa za wartościowe i przydatne w realizacji programu nauczania.

- Czym powinien kierować się nauczyciel przy wyborze lektur?

- Najważniejsze kryterium stanowi przydatność treści poznawczych i wychowawczych dla realizacji celów kształcenia zawartych w programie nauczania. Istotna jest także różnorodność tematyczna książek ukierunkowana na zainteresowania uczniów, walory wychowacze oraz wartości artystyczne i szata graficzna.

- Czy wybór lektur zależy od podręczników do edukacji polonistycznej?

- Nie. Obowiązkiem nauczyciela jest realizacja podstawy programowej a nie podręcznika. Nauczyciel może, ale nie musi korzystać z propozycji danego wydawnictwa.

- Które lektury należy realizować w pierwszej, które w drugiej, a które w trzeciej klasie szkoły podstawowej?

- Nie istnieje odgórny podział na poziomy. W praktyce oznacza to, że nauczyciel samodzielnie wybiera i tworzy zestaw lektur dla danej klasy. W wykazie lektur zaznaczyłam najczęstsze rekomendacje nauczycieli.

- Ile lektur obowiązkowo należy omówić w poszczególnych klasach w ciągu roku szkolnego?

- Nie istnieją wyraźne wytyczne w tym zakresie. Nauczyciel decyduje o ilości omawianych lektur na poziomie każdej klasy.

Najczęściej przyjmuje się minimum jedną książkę w klasie pierwszej, dwie w klasie drugiej i trzy w klasie trzeciej. 

Wielu nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej rekomenduje jedną lekturę w każdym miesiącu.

- Które lektury obowiązkowo należy omówić w całości, a które we fragmentach?

- Nie zostało to ściśle określone. Decyzję pozostawiono nauczycielom.

- Które lektury nauczyciel powinien zlecić uczniom do samodzielnego przeczytania w domu?

- O tym decyduje nauczyciel. W wykazie lektur zaznaczyłam książki najczęściej rekomendowane przez nauczycieli do samodzielnego czytania. 

- W jakiej kolejności należy omawiać lektury?

- Decyduje o tym nauczyciel. Przy planowaniu pracy z lekturą warto wziąć pod uwagę rozkład treści nauczania, porę roku i bieżące wydarzenia lub uroczystości. (Np. omawianie baśni J.CH. Andersena "Królowa Śniegu" będzie naturalne w grudniu, a czytanie lektury "Nasza mama czarodziejka" w maju - przed Dniem Matki).

- Jak omawiać lektury w klasach 1-3?

- Można wybierać różnorodne formy pracy z lekturą. 

Podstawa programowa zawiera następujące zdanie: "W zakresie działalności ekspresji twórczej uczeń ilustruje sceny i sytuacje (realne i fantastyczne) inspirowane wyobraźnią, baśnią, opowiadaniem i muzyką". Twórzcie więc ilustracje do lektur wykorzystując rozmaite techniki plastyczne, których ogromne zasoby zawarte są w książce "KREATYWNE PRACE PLASTYCZNE".

Mam nadzieję, że lista lektur dla klas 1-3  oraz powyższe porady okazały się przydatne w Twojej praktyce nauczycielskiej. A jeśli zechcesz podzielić się z nami doświadczeniem zawodowym związanym z omawianiem lektur w klasach początkowych - zrób to w komentarzu.

xx Bea

 

Zajrzyj tu:

• DOKUMENTY SZKOLNE NAUCZYCIELA EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ
  
• WYPRAWKA PLASTYCZNA LISTA
  
• LETNIE ZABAWY EKOPLASTYCZNE DLA DZIECI
  

*Czy brałaś już udział w projekcie KPP? 

*Zajrzyj do naszych galerii i dołącz do nas w kolejnej edycji projektu.

*Dokładne opisy prezentowanych w galeriach zabaw, projektów i technik plastycznych wczesnych edycji projektu edukacyjnego KPP zawarte są w mojej nowo wydanej książce pt. "KREATYWNE PRACE PLASTYCZNE" Grupa Wydawnicza Harmonia 2024.

*Polub, skomentuj lub udostępnij i dodaj nam skrzydeł!